Temperatuur van het zeewater aan de Middellandse zee

Voor de Costa Blanca is eind juli het zeewater warmer dan 28 °C : een record. De Middellandse Zee verandert zichtbaar: zachtere winters, langere zomers en een zee die letterlijk leeft. Ontdek hoe het water meebeweegt met de seizoenen en wat dat betekent voor jouw leven aan de Spaanse kust.

De Middellandse Zee: waar het water nooit echt slaapt 

Hoe de temperatuur van de zee het ritme van je leven aan de Spaanse kust bepaalt

Er is iets magisch aan dat eerste moment dat je de zee instapt. De zon staat laag, het water glinstert en even voel je die tinteling van frisheid voor het warm wordt. Voor velen is het een ritueel voor sommigen zelfs een vorm van geluk. Aan de Middellandse Zee is dat ritueel uniek, want dit water leeft. Het ademt met de seizoenen, verandert van kleur, en houdt steeds langer zijn warmte vast. Dat merk je niet alleen als je zwemt, maar ook in het klimaat, de natuur en het ritme van het dagelijkse leven aan de kust.

Hoe warm is de Middellandse Zee eigenlijk? 

Langs de Spaanse kust, van de Costa Blanca tot de Costa Cálida en Costa Almería, warmt de zee sneller op dan ooit. Volgens recente metingen van het Klimatologisch Laboratorium van de Universiteit van Alicante bereikte het zeewater in juli 2025 al 27,5 °C, iets wat vroeger pas eind augustus voorkwam.Professor Jorge Olcina noemt dat daadwerkelijk warm en verontrustend. Hij legt uit dat de Middellandse Zee zelden zulke temperaturen bereikte, maar dat dit nu steeds vaker én vroeger in het jaar gebeurt.

Gemiddelde zeewatertemperaturen in 2025 

Waarom het water steeds warmer wordt 

Vier factoren verklaren waarom de Middellandse Zee sneller opwarmt dan de rest van de wereldzeeën. 

• Hoge zoninstraling

  • Spanje geniet van meer dan 3 000 zonuren per jaar. Die constante zon zorgt voor oppervlakkige opwarming.

• Halfgesloten ligging

  • De verbinding met de Atlantische Oceaan via de Straat van Gibraltar is smal. Warmte verdwijnt moeilijk, waardoor het water warmte opstapelt.

• Hoog zoutgehalte (3,8 %)

  • Zout water houdt warmte beter vast. In zoutmeren zoals bij Torrevieja is dat effect nog sterker voelbaar.

• Ondiepe kustzones

  • Langs de Costa Blanca en Costa Cálida is de zee relatief ondiep; het water dicht bij de kust warmt sneller op.

Wat warmer zeewater betekent voor het weer 

Een warme zee beïnvloedt meer dan enkel je zwemcomfort. Wanneer luchtlagen boven warm zeewater afkoelen, kan vocht condense­ren tot intense regenstormen of DANA’s (Depresión Aislada en Niveles Altos). Professor Olcina waarschuwt dat de Middellandse Zee bij 27 °C of meer een instabiele motor wordt:

Kans op hoge regenval bij hoge zeetemperaturen: 

De invloed op jouw dagelijks leven aan zee 

De opwarming van het zeewater heeft verrassend veel effect veel effect op hoe je leeft, woont en geniet. 

• Langer zwemseizoen

  • Waar vroeger juni tot september als zwemmaanden golden, kun je nu vaak van april tot eind oktober comfortabel in zee.
    

• Meer tropische nachten

  • De warme zee houdt warmte vast, waardoor de nachten zachter blijven. Dat maakt het buitenleven langer aangenaam diners aan zee, avondwandelingen, terrasavonden.

• Wonen aan zee 

  • Huizen met natuurlijke ventilatie, zonwering en buitenruimtes worden steeds belangrijker. Veel nieuwbouwprojecten voorzien daarom passieve koeling en duurzame isolatie om de zomerse warmte op te vangen. 

• Gezondheid en welzijn

  • Zwemmen in zout en warm zeewater werkt ontspannend, verlaagt stres en stimuleert de bloedsomloop. De combinatie van zonlicht en water verhoogt de aanmaak van vitamine D en endorfines. 

  De zee in cijfers : toen en nu 

Deze cijfers tonen niet alleen een klimaatverandering, maar ook een nieuw soort levensritme: langer buitenleven, zachtere winters en een zee die elk jaar iets anders vertelt.

Ecologische impact : onderwaterveranderingen 

Wie aan de Middellandse Zee denkt, ziet helderblauw water, kleurrijke vissen en wuivend zeegras. Maar onder dat sprankelende oppervlak speelt zich een verhaal af dat minder zichtbaar is en tegelijk van levensbelang. Door de opwarming van het zeewater verandert het ecosysteem van de Middellandse Zee sneller dan ooit. Wat vroeger een stabiele mariene wereld was, wordt nu een dynamisch, soms kwetsbaar evenwicht.

Zeegrasvelden : de longen van de Middellandse Zee 

De Posidonia Oceanica is geen algenplant, maar een echt zeegras : uniek voor de Middellandse Zee.
Ze vormt onderwaterweiden die zuurstof produceren, stranden beschermen en vissen een thuis geven.

• Wanneer het water te warm wordt, vertraagt de groei, maar verrassend genoeg tonen recente studies aan dat dieper gelegen zeegrasvelden zich aan het herstellen zijn.

• In de kustzone van Alicante werd tussen 2020 en 2024 een lichte toename van 8 % in gezonde zeegrasvelden gemeten, dankzij beschermingsprogramma’s.

• Initiatieven zoals LIFE Posidonia Andalucía en Fundación Mediterráneo planten jonge zeegraspolletjes aan op beschadigde plekken.

Tropische nieuwkomers: een veranderd onderwaterleven 

Met warmer water komen ook nieuwe bewoners. Vissen die ooit alleen in tropische zones voorkwamen, duiken nu op langs de Costa Cálida.

• Barracuda’s jagen bij zonsopgang rond Cabo de Palos.

• Papegaaivissen kleuren riffen bij Almería.

• En bij de eilanden van Murcia wordt soms zelfs de koraalduivel (lionfish) gezien : spectaculair mooi, al licht prikkelend.

Tegelijk keren andere soorten juist terug: de rode tonijn is opnieuw zichtbaar in open zee, en zeepaardjes duiken vaker op in de baaitjes van Santa Pola.

Koralen en sponzen : kleur die verdwijnt 

De warme zee brengt meer kwallen met zich mee, maar ook meer voedsel voor plankton en dus voor kleinere vissen. Onderzoekers spreken van een nieuw evenwicht waarin sommige soorten terrein winnen, terwijl anderen zich aanpassen.

• Rond Torrevieja en Mazarrón verschijnen in de zomer zachte, doorzichtige kwallen : teken van warm, mineraalrijk water.

• In diepere zones bij Almería zien wetenschappers nieuwe kolonies van kleurrijke koralen ontstaan, die zich aanpassen aan hogere temperaturen

Medusas en plankton : onverwachte winnaars 

Niet alle soorten lijden onder het warme water. Sommige profiteren juist van de veranderde omstandigheden.

• Kwallen (medusas) houden van warm, voedselrijk water. In de zomermaanden komen er nu vaker en grotere kolonies voor, vooral bij de kust van Torrevieja, Mazarrón en Águilas.

• Door de stijging van het wateroppervlak en de afname van roofvissen hebben ze minder natuurlijke vijanden.

• Ook planktonbloei komt vaker voor het water krijgt dan soms een groenige of melkachtige tint.

De terugkeer van de karetschildpad 

En dan is er goed nieuws: de karetschildpad (Caretta caretta) keert terug naar de Spaanse stranden. Door de stijgende temperatuur van het water én het zand vinden vrouwtjes hier opnieuw ideale broedomstandigheden.

• In 2023 werden meer dan 140 nesten geregistreerd tussen Valencia en Almería : een record.

• Vrijwilligers van het Oceanogràfic de València beschermen deze nesten dag en nacht tot de eieren uitkomen.

• Het moment waarop de jonge schildpadjes ’s nachts naar zee kruipen, is pure magie.

Een nieuw evenwicht 

De Middellandse Zee is veerkrachtig, maar niet onkwetsbaar. Ze past zich aan, verandert van samenstelling, zoekt een nieuw evenwicht. Voor wie hier leeft of wil wonen, is dat een uitnodiging om bewuster te kijken: om de zee niet alleen te zien als decor, maar als levend systeem. Elke duik, elke snorkelsessie laat je een glimp zien van dat stille leven van het gras dat danst op de stroming tot de scholen vissen die zich aanpassen aan een veranderende wereld.

Wist je datjes

• De Middellandse Zee elk jaar met gemiddeld 0,035 °C opwarmt en nu tot 6 °C warmer kan zijn dan normaal in de zomermaanden? Dat maakt haar tot een van de snelst veranderende zeeën ter wereld.
• De Posidonia-zeegrasvelden voor de kust van Alicante tot de oudste levende organismen op aarde behoren sommige zijn meer dan 100 000 jaar oud en produceren dagelijks zuurstof voor duizenden mensen?
• De karetschildpad na decennia van afwezigheid weer eieren legt op Spaanse stranden en dat de temperatuur van het zand bepaalt of de jongen mannetjes of vrouwtjes worden?
• De Middellandse Zee, ondanks dat ze maar 1 % van het wereldzee-oppervlak beslaat, 10 % van alle mariene soorten huisvest van kleurrijke papegaaivissen tot gracieuze zeepaardjes?
• Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) het klimaat rond de Costa Blanca tot de gezondste ter wereld behoort, dankzij het evenwicht tussen zout, zon en luchtvochtigheid?
• De zee ’s nachts warmte blijft uitstralen, waardoor je zelfs in november nog in water van 22 °C kunt zwemmen en de locals zeggen dat het water dan slaapt maar ademte?