Spaans tabaksplan: waar mag je wel en niet roken?

Er wordt een nieuw tabaksplan geïntroduceerd na 3 jaar lang wachten. Het nieuwe tabaksplan zal gelden van 2024 tot 2027 en heeft de bedoeling om roken te verminderen.

Waar mag je in Spanje wel en niet roken? 

Spanje maakt een grote sprong in de strijd tegen tabaksgebruik. Na drie jaar wachten heeft de overheid een vernieuwd tabaksplan gelanceerd dat de komende jaren het dagelijks leven van zowel rokers als niet rokers duidelijk zal veranderen. Maar wat mag nu wel, wat mag niet, en wat verandert er voor jou als inwoner, reiziger of eigenaar aan de Costa Blanca.

Het nieuwe Spaanse tabaksplan PIT: wat houdt het in? 

Er is een nieuw tabaksplan bekend gemaakt in Spanje. Deze komt er na drie jaar lang wachten. Er is een nieuw tabaksplan omdat de Spaanse overheid het roken in het algemeen wil verminderen en zo dus de volksgezondheid te verbeteren. Het nieuwe tabaksplan noemt dan ook het Integrale Plan voor Preventie en Bestrijding van Tabaksgebruik 2024-2027, ook wel afgekort als het PIT. 

Het PIT moet een van de meest uitgebreide plannen worden in Europa. Het doel is duidelijk: minder rokers, meer gezondheid, meer bescherming in openbare ruimten.

De vijf hoofddoelen van het tabaksplan 

Er zijn vijf hoofddoelen geïntegreerd in het tabaksplan;

1. Voorkomen van tabaksgebruik
2. Stoppen met roken aan te moedigen
3. Blootstelling aan rook verminderen 
4. Onderzoek bevorderen
5. Samenwerking versterken

Met deze vijf doelstellingen wil Spanje een rookgedrag aanpakken dat nog steeds hoger ligt dan in veel andere Europese landen.

Waar mag je nog roken

Het nieuwe plan zorgt voor duidelijke grenzen. Spanje wil publieke gezondheid voorop zetten en de blootstelling aan rook zoveel mogelijk beperken.

Belangrijk om te weten:

• roken blijft verboden in alle gesloten openbare ruimtes

• roken blijft verboden in publieke instellingen zoals ziekenhuizen en scholen

• roken blijft verboden op speelplaatsen en zones voor kinderen

• roken blijft verboden in het openbaar vervoer

Maar voor andere plekken verandert het nu echt.

Rookvrije ruimten worden uitgebreid

In het tabaksplan is er een uitbreiding van rookvrije ruimten en een verbod op gebruik van e sigaretten in openbare en sociale ruimten.

Vanaf 2025 zal het verboden zijn om te roken of vapen in:

• sportcentra

• sociale instellingen

• publieke wachtruimten

• ziekenhuizen en gezondheidscentra, ook in buitenzones

• bepaalde stadsparken

Ook e sigaretten vallen voortaan volledig onder dezelfde regels als traditionele sigaretten.

Is er nu een rookverbod op terrassen? 

De meest gestelde vraag is of er een rookverbod is op terrassen van bars en restaurants. In het nieuwe tabaksplan is deze maatregel niet opgenomen, hoewel het Spaanse ministerie er toch werk van wil maken. Deze vraag leeft sterk in Spanje. En terecht, want vooral toeristen en niet rokers ervaren terrasrook als hinderlijk.

Wat zegt het plan precies? 

Ze willen van terrassen ook aanwijzen als nieuwe rookvrije buitenruimten. Er zou dan een algemeen rookverbod gelden op terrassen van restaurants en bars. Dit zou voor vele niet-rokers een verademing zijn, letterlijk en figuurlijk. Toch is er nog niks zeker van deze maatregel. De regel moet nog in een wet worden gevormd die overigens ook nog goedgekeurd moet worden door het Congres van Afgevaardigden. Momenteel is het dus nog geen wet, maar de overheid wil een volledig rookvrij terraslandschap invoeren zoals in Italië en Portugal.

Mag je roken in privéruimten? 

Er was een intentie om het roken in privéruimten te verbieden, dus in woningen en auto's bijvoorbeeld. Echter is deze maatregel geschrapt uit het tabaksplan. Dit is gebeurd op verzoek van enkele autonome regio's. Roken in privéruimten is voorlopig dus nog steeds toegestaan. Hier verandert voorlopig niets.
Je mag nog roken:

• in je woning

• in je auto

• op je eigen terras

• in privé tuinen

Spanje wil de persoonlijke vrijheid niet inperken zolang het geen schade veroorzaakt aan anderen.

Worden sigaretten duurder in Spanje? 

Sinds 2005 heeft er al een accijnsverhoging plaatsgevonden van 122%. Dit gebeurde toen de eerste wet ter preventie en beperking van tabaksgebruik werd aangenomen. Het nieuwe tabaksplan wil echter de accijnsverhogingen nog meer opdrijven zodat de prijzen van een sigaretpakje omhoog gaan en dus roken ontmoedigd wordt. Er zou zelfs eventueel een specifieke belasting plaatsvinden op e-sigaretten met nicotine. Deze inkomsten van de accijnsverhogingen en belastingen zullen integraal geïnvesteerd worden in het Spaanse gezondheidsbeleid. De prijs van tabak in Spanje zal zeker stijgen. Dit wil de overheid al jaren, omdat hogere prijzen aantoonbaar zorgen voor minder rokers.

Neutrale verpakkingen: alles in één stijl 

Er zullen inderdaad neutrale of generieke verpakkingen voor sigaretten geïntroduceerd worden. Alle sigarettenpakjes zullen dus uniform zijn. Dit houdt in dat er een afstotende kleur zal zijn ( bijvoorbeeld grijsgroen ) én een merknaam in een klein lettertype. De maatregel van neutrale verpakkingen zijn al actief in 22 andere landen, en heeft volgens de Wereldgezondheidsorganisatie effectief geleid tot vermindering van roken. Deze maatregel moet nog in 2025 ingevoerd worden. Doel: roken minder aantrekkelijk maken, vooral voor jongeren.

E sigaretten en vapes: wat verandert er? 

De nieuwe rookmiddelen zoals vapes, e-sigaretten met nicotine, ... zal worden gezien onder de oorspronkelijke sigaretten. De sponsering, reclame en promotie wordt dus gelijk gesteld aan de huidige regels voor tabaksproducten. Tegen 2025 zal er trouwens een algemeen Europees verbod zijn van wegwerp e-sigaretten. 

Dit betekent dat:

• reclame volledig verboden wordt

• smaakjes onder strengere regels vallen

• wegwerp vapors verdwijnen tegen eind 2025

• verkoop aan minderjarigen strenger gecontroleerd wordt

Hoeveel rookt Spanje eigenlijk? 

Spanje heeft nog steeds een van de hoogste rookpercentages in West Europa.

• ongeveer 21 procent van de volwassenen rookt

• vooral mannen en jongeren tussen twintig en dertig

• roken gebeurt veel op terrassen, stranden en in sociale contexten

Het nieuwe plan wil dit percentage duidelijk omlaag krijgen.

Wat betekent dit voor toeristen en nieuwe bewoners

Voor jou als bezoeker, tweede verblijver of toekomstige inwoner betekent dit:

• meer rookvrije terrassen in de toekomst

• strengere regels op stranden

• meer controle tijdens evenementen

• hogere prijzen voor traditionele tabaksproducten

• meer bescherming voor niet rokers

De leefkwaliteit gaat hierdoor omhoog, vooral in toeristische zones zoals de Costa Blanca.